Η μέτρηση οστικής πυκνότητας μετρά τη μάζα και την πυκνότητα των οστών. Πιο συγκεκριμένα, υπολογίζει την ποσότητα του ασβεστίου και άλλων ειδών μετάλλων που υπάρχουν σε μια περιοχή των οστών. Η συγκεκριμένη εξέταση βοηθά σημαντικά στην ανίχνευση της οστεοπενίας ή της οστεοπόρωσης και την πρόβλεψη του κινδύνου για κατάγματα οστών. Όσο πιο χαμηλά είναι τα ποσοστά οστικής πυκνότητας, τόσο εντείνεται η πιθανότητα για οστεοπόρωση και μελλοντικά κατάγματα. Η εξέταση αυτή μετρά επίσης την ανταπόκριση του ασθενούς στη θεραπεία για την οστεοπόρωση, καθορίζοντας την ανάγκη συνέχισης ή τροποποίησης της λαμβανόμενης αγωγής.
Στην οστεοπόρωση, τα οστά σταδιακά γίνονται πιο αδύναμα και λεπτά. Κατά συνέπεια, ο ασθενής είναι πιο επιρρεπής σε κάποιο κάταγμα. Η οστεοπόρωση είναι μια σιωπηλή πάθηση, που σημαίνει ότι δεν γίνεται αισθητό κάποιο σύμπτωμα. Έτσι, συνήθως δεν είναι πραγματοποιείται η διάγνωση μέχρι ο πάσχοντας να υποστεί κάποιο κάταγμα. Η πάθηση εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα μετά την ηλικία των 50 ετών.
Η μέτρηση οστικής πυκνότητας ενδείκνυται για οποιοδήποτε άτομο ενδεχομένως μπορεί να πάσχει από κάποια ασθένεια που αφορά τα οστά. Ειδικότερα, η πραγματοποίησή της συνιστάται σε:
- Άτομα με ιστορικό οστεοπενίας ή οστεοπόρωσης
- Γυναίκες άνω 65 ετών
- Γυναίκες στην ηλικία της εμμηνόπαυσης που έχουν μεγάλες πιθανότητες να υποστούν ή έχουν υποστεί κάταγμα
- Γυναίκες με ηλικία κάτω των 65 ετών που παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν κάταγμα, ιδίως αν έχουν χαμηλό σωματικό βάρος
- Άτομα στα οποία έχει χορηγηθεί φαρμακευτική αγωγή η οποία έχει τη δυνατότητα να μειώσει το ποσοστό της οστικής μάζας
- Άνδρες με ηλικία πάνω από 70 έτη
- Άνδρες με ηλικία κάτω των 70 ετών που παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο να υποστούν κάταγμα.
- Άτομα που πάσχουν από κάποια πάθηση που να σχετίζεται με χαμηλή οστική μάζα
- Άτομα με πόνο στην πλάτη ή την οσφυϊκή χώρα που δεν υποχωρεί
- Άτομα που παρουσιάζουν απώλεια ύψους πάνω από 1,3 εκατοστά μέσα σε ένα χρόνο.
Η πιο κοινά χρησιμοποιούμενη και αξιόπιστη τεχνική μέτρησης της οστικής πυκνότητας πιο συχνός και αξιόπιστος τρόπος είναι η μέθοδος DEXA (dual energy x-ray absorsiometry). Κατά τη διάρκεια της απεικονιστικής αυτής εξέτασης γίνεται χρήση ειδικού μηχανήματος και λογισμικού, ώστε να μετρηθεί με ακρίβεια η μάζα και η πυκνότητα των οστών στην περιοχή του ισχίου και της σπονδυλικής στήλης. Το ποσοστό της έκθεσης του εξεταζόμενου στην ακτινοβολία είναι σημαντικά μικρότερο σε σχέση με τη συμβατική ακτινογραφία. Η εξέταση είναι πολύ σύντομη και εντελώς ανώδυνη. Η προετοιμασία για την μέτρηση οστικής πυκνότητας περιλαμβάνει τη διακοπή λήψης συμπληρωμάτων ασβεστίου για 24 ώρες πριν από την εξέταση και την αποφυγή ένδυσης με ρούχα που διαθέτουν μεταλλικά φερμουάρ, ζώνες ή κουμπιά. Εάν ο εξεταζόμενος έχει υποβληθεί σε εξέταση που περιλαμβάνει τη χρήση σκιαγραφικών ουσιών όπως βάριο χρειάζεται να περιμένει 7 μέρες πριν πραγματοποιήσει την εξέταση. Στην κλινική μας όλες οι εξετάσεις διενεργούνται υπό την εποπτεία του ειδικευμένου ακτινολόγου Γεώργιου Δασκαλογιαννάκη.